Thursday 24 December 2015

Eerste keren en premières

(Click here for English)

Begrijpen 
Ongeveer drie weken geleden hoorde ik Bukky buiten praten met onze ex-chauffeur Andrew. Ineens realiseerde ik me dat ik alles kon volgen wat ze zeiden, terwijl ik aan het begin geen woord uit zijn mond kon verstaan. Kortom, de laatste week in Liberia bestond uit eerste keren en premières. 

Tonia is ook Liberiaanse 
Zoals Tonia’s komst. Voor het eerst realiseerde ik me dat ze niet alleen Nederlands is maar ook Liberiaans – hoe ze praat, zelfs hoe ze eet (geen greintje vlees blijft over aan dat kippenbotje). Het is dan ook voor het eerst dat ik kan herkennen wat Liberiaans eigenlijk is. Het is bijzonder om onze ervaringen met Tonia te delen. 

Door wat ze heeft meegemaakt kijkt ze toch anders naar het land en de geschiedenis dan je als ‘objectieve’ buitenstaander kunt. Zo blijft ze de relatieve stabiliteit als wankel zien – er hoeft in 2017 bijvoorbeeld maar één partij vijandig tegenover de andere te staan en het kan weer escaleren. 

Van inbraak tot strand 
En de eerste keer dat er is ingebroken. Althans, dat een poging daartoe gedaan is. Met een lange stok door het raam probeerden ze ‘s nachts een handtas op te lichten. Mislukt, maar toch wel spannend. Ook bij Tonia’s vader is een poging gedaan, nadat Tonia met een plastic tasje bij zijn huis was gesignaleerd. Waar ‘witte’ mensen zijn, is namelijk geld. 

Het hoogtepunt van ons laatste weekend in Liberia was zonder twijfel het gezinsuitstapje naar Ecolodge, een resort aan het strand waar je kunt zonnebaden op het strand of aan het zwembad, kunt zwemmen in een meer en heerlijk kunt lunchen. Vanwege de Harmattan – een stoffige wind vanuit de woestijn – is het helaas niet erg zonnig, dus niemand hoeft jaloers te worden op onze kleur. 

Goodie bags, goed eten en heel veel glitter 
En dan natuurlijk de launch en de graduation op 8 december. De dagen ervoor bestonden uit voorbereidingen en stress – goodie bags voor de belangrijke gasten maken met de Kid’s Club bijvoorbeeld, waarbij Roos en ik erachter komen hoe weinig ze normaal eigenlijk knutselen. Ze vinden het lastig om creatief te denken, grijpen niet snel naar knutselmaterialen die op tafel staan. Als ze het wel doen, roepen de vrijwilligers ze meestal ook snel tot de orde – zuinig zijn, niet stiekem mee naar huis nemen. Niet zo gek ook, want het zijn allemaal spullen uit Nederland - als het op is, is het op. Toch lopen ze uiteindelijk warm – vooral lijm en glitters zijn populair – en het resultaat is kleurrijk. 

Iedere avond staat de MF-keuken tot de late uren vol trainees en trainers die keihard werken om al het eten voor de achtste op tijd af te hebben. Mooi om te zien hoe iedereen zich inzet om dit een succes te maken. De dag voor de launch doen ook wij mee met overuren draaien – hoognodig, want door de teamvergadering – ook die dag en ook hoognodig - kunnen we pas in de middag beginnen met de voorbereidingen. Roos en ik hebben labels gemaakt voor de zeep die we zullen tentoonspreiden en voor de spullen in de goodiebags. Er moet dus geplakt worden en ingepakt. Gelukkig heeft een van onze trainees een soort lamineerapparaat die ze voor haar eigen zeep gebruikt, waar zij en trainer Moses nu de onze mee inpakken die hij vrijdag heeft gemaakt – extra mooi en extra geurend, natuurlijk. 











Onze sprekers zijn er, maar waar zijn onze gasten? 
De launch. Om 5 uur op. Geen stroom, dus ‘douchen’ in het donker. Om kwart voor zes rijden we richting de Monrovia Christian Fellowship, waar ons event zal plaatsvinden. Er moet nog veel klaargezet worden en niet alles gaat even vlot, maar rond 10 uur, de starttijd van onze event, staan we klaar voor ontvangst. De ‘banner’ hangt – LAUNCH MINEKE FOUNDATION 2015 & GRADUATION CEREMONY OF VOCATIONAL TRAININGS in felle kleuren - wij staan klaar met onze lijsten om de genodigden op af te kruisen. De eerste spreker, William Dennis van Business Startup Center Monrovia, is er al, dus we kunnen in principe beginnen. 

Maar er zijn geen gasten. Kwart over 10, en niemand. Liberiaanse tijd hè. Maar dan arriveert de spreker van UN Women – Awa Ndiaya Seck, de country representative herself, die eigenlijk niet zou komen. We willen haar niet te lang laten wachten, ook omdat zij nog andere verplichtingen heeft. Gelukkig komen er toch wat gasten binnendruppelen en om half 11 besluiten we gewoon te beginnen. Terwijl William spreekt stromen er steeds meer mensen binnen. 

Uiteindelijk zijn er in totaal ongeveer vijftig mensen geweest – de een wat langer dan de ander. Minder dan zich hadden aangemeld, maar genoeg om het event een succes te noemen. Al was het maar vanwege de grote namen: UN Women, IMF, de Deputy Minister for Instruction, en als klap op de vuurpijl de Minister of Gender zelf die als keynote speaker optrad. 

Of vanwege onze Kid’s Club-afgevaardigden, die het fantastisch deden. Ze zien er piekfijn uit en verlegen zijn ze niet. Voordat ze de goodie bags uitreiken hebben ze een mini-presentatie uit hun hoofd geleerd en zingen ze hun eigen Kid’s Club-liedje - we are the young achievers, we are the future leaders. Ik geloof ze meteen. 

Of misschien was het de ‘exhibition’ van onze zeep en onze pastry. Felgekleurde laundry soap, groene liquid soap, zakjes wit waspoeder. En natuurlijk bakken vol pawpaw-pie, donuts en verschillende soorten koekjes, broden en cakes. Alles vindt gretig aftrek. 

Zingen, dansen en glimlachen 
We zijn heel tevreden, en een beetje moe, maar daar hebben we geen tijd voor want het is al gauw tijd voor het tweede deel van het programma: de graduation. De ongeveer 75 trainees ‘marchen’ binnen op muziek, onder luid gejuich en gedans, gekleed in MF-t-shirts. Langs de stoet staan mensen te filmen en fotograferen, de trainees stralen alsof ze beroemdheden zijn. 

De trainees worden toegesproken door Bukky, Tonia, haar vader en verschillende Dabwe Town-afgevaardigden. Nadat ze hun diploma hebben ontvangen – symbolisch, althans, de echte krijgen ze nog – is het tijd voor een fotomoment. Of eigenlijk, heel veel fotomomenten. Tonia, Bukky, Roos en ik staan uiteindelijk een half uur lang naar tientallen camera’s te glimlachen met onze armen rondom tientallen trainees, al dan niet bekend. 

Trots 
Tijd voor rijst, kip en afbouwen. Onze voeten zijn moe maar onze hoofden kunnen nog even, en thuis bekijken we de foto’s. We zijn trots. Op onze trainees en trainers die zo hard gewerkt hebben, niet alleen de dagen voor de event maar al maanden. Op Tonia , die zoiets moois heeft neergezet in Liberia. Op Bukky, die elke dag weer keihard werkt om MF op de kaart te zetten. 

De laatste dag 
En dan, de laatste dag. Nog één keer ontbijten met rijst. Nog één keer spelen met Daniel. Nog één keer het kantoor afsluiten. Koffers inpakken. 

Terwijl we hutspot stampen – bij wijze van laatste avondmaal op z’n Nederlands - knipt ineens het licht aan. Dankjewel LEC! Een Liberiaans cadeautje op onze laatste avond. 

De Liberiaanse douane is me minder welgezind. Nadat we afscheid hebben genomen – helemaal niet leuk – worden we afgezet bij het kantoor van Royal Air Maroc, waar we uiteindelijk met een busje naar het vliegveld worden gebracht. Nadat onze temperatuur wordt opgemeten en op een stickertje op ons paspoort wordt geplakt – lang leve Ebola - en nadat onze bagage handmatig is ingecheckt (computers, daar doen ze hier niet aan) word ik er door de douane op gewezen dat ik maar 15 dagen in het land had mogen blijven volgens mijn stempel. Op mijn visum stond 3 maanden, maar die hebben ze bij aankomst ingenomen. Roos had exact hetzelfde visum, en bij haar staat 30 dagen op haar paspoort – volledig willekeurig dus. Ik meld dat ik niet doorhad dat er 15 dagen stond – dat was ook zo, want de stempel is zo vaag dat je het woord ‘days’ niet kan lezen, alleen ’15’ wat er met pen in is geschreven. De man zucht en vertelt me hoofdschuddend dat ik de wet breek, terwijl hij mijn paspoort doorgeeft aan zijn collega die er een stempel inzet. Ik kan doorlopen. 

Wanneer ik bij het boarden ook nog word afgezonderd om mijn koffer te openen, waar vervolgens wat MF-zeep uitgehaald wordt wat ik om onduidelijke redenen niet mag meenemen, ben ik even helemaal klaar met Liberia.

Ik mis Liberia 
Maar het is van korte duur. Op de terugweg van Casablanca naar Amsterdam treffen Roos en ik een kakkerlak aan in ons vliegtuig. Of wij hem hebben meegenomen of dat hij ons gewoon wilde herinneren aan wat we achterlaten weet ik niet, maar inmiddels ben ik op het punt beland dat ik zelfs hem mis.

No comments:

Post a Comment